Strategische gids voor herstructurering in Belgische bedrijven

Herstructureringen zijn complexe uitdagingen voor bedrijven en HR-afdelingen. Van juridische compliance en stakeholdermanagement tot strategische herpositionering, de menselijke factor en lange-termijn planning, elk aspect is cruciaal. Best begin je met een analyse van de huidige situatie ('as is') en definieer je dan een geoptimaliseerde 'to be'-staat. Een zorgvuldige aanpak, gericht op zowel compliance als menselijke aspecten, helpt bedrijven sterker uit deze uitdagingen te komen.

Ander nieuws van de dag:

• Vier op de tien Brusselse kmo’s willen aanwerven in tweede kwartaal (SD Worx)

• Tijdelijk belastingkrediet bij facultatieve verhoging fietsvergoeding: modaliteiten gepubliceerd (SD Worx)

• Meer fiscaalgunstige overuren voor infrastructuurwerken (SD Worx)

• Aanpassing forfaits gelegenheidsarbeid, met fooien betaalden en zeevissers (RSZ)

Deadlines:

• 01/04/2024: Geen outplacement meer bij medische overmacht (Securex)

• Van 01/04 tot 31/05/2024: Subsidieaanvragen omtrent innovatieve arbeidorganisatie (NAR)

• 13 - 26/05/2024: Sociale verkiezingen (FOD Werkgelegenheid)

• 01/06/2024: Salarisindexering (Federaal Planbureau)

• 01/06/2024: Start Federal Learning Account (Securex) - 30/11/2024: (Voorlopig) verplichte invulling (SD Worx)

Het cijfer: 43%

Uit onderzoek van Acerta Consult blijkt dat 43% van Belgische werknemers afgelopen jaar geen enkele opleiding op het werk volgden. Ondanks het recht op 5 opleidingsdagen per jaar, toont minder dan de helft van de werknemers interesse om hiervan gebruik te maken. Werkgevers moeten voor 31 maart een opleidingsplan opstellen.

Binnenkort strenger Sociaal Strafwetboek

Een voorontwerp van wet maakt het Sociaal Strafwetboek binnenkort strenger met hogere boetes voor sociale fraude en dumping. Inbreuken zoals kinderarbeid en niet-betaling van loon worden zwaarder bestraft, terwijl administratieve inbreuken voor werkgevers te goeder trouw worden verlaagd. Dit voorontwerp van wet is nog niet gepubliceerd en kan dus nog wijzingen ondergaan.

Sport- en cultuurcheques: veranderingen vanaf 1 juli 2024

Vanaf 1 juli 2024 zullen sport- en cultuurcheques alleen elektronisch beschikbaar zijn. De geldigheidsduur begint bij terbeschikkingstelling aan de werknemer en eindigt na 15 maanden. Na de  vervaldatum kan een heractivering aangevraagd worden binnen drie maanden, waarna de cheque nog eens drie maanden geldig is. Deze veranderingen hebben geen invloed op het bedrag en andere voorwaarden. Het doel is om de regels te harmoniseren met maaltijd- en ecocheques.

Ander nieuws van de dag:

• Tijdelijke werkloosheid: nieuwe toeslag voor werkgevers – update (Accuria)

• Sociale verkiezingen 2024: kunnen we op afstand stemmen? (Partena Professional)

• Tijdsregistratie: nieuwe clausule arbeidsreglement (CLB Group)

• Betere arbeidsvoorwaarden voor huishoudhulpen in het Brussels Gewest (Securex)

• Uitbreiding verplichte opleiding basisveiligheid op bouwwerven (Liantis)

De cijfers: -0,51 en 72,1

De war for talent blijft een realiteit, wat blijkt uit twee statistieken. De eerste betreft de uitzendmarkt: In februari 2024 daalde de uitzendactiviteit met 0,51% vergeleken met januari. De neerwaartse trend die in 2018 begon, zet zich voort. De tweede statistiek is het Belgische werkgelegenheidspercentage, dat stijgt naar 72,1% van de 20-64-jarigen, ook al in een opwaartse trend sinds 2018.

Belgen koplopers in uitbesteding van loonadministratie

Uit een onderzoek van SD Worx op Europees niveau blijkt dat België en het Verenigd Koninkrijk de leidende posities innemen in de uitbesteding van payrolladministratie in bedrijven. Opmerkelijk is dat het aantal werkgevers in moeilijkheden het laagste niveau heeft bereikt sinds 2020.

Thuiswerken: dalende trend, maar blijft populair

In 2023 werkte 32,2% van de Belgische werknemers soms of regelmatig van thuis uit. Een daling ten opzichte van de piek van 37,9% in 2021, maar nog steeds veel hoger dan voor de COVID-19-crisis (18,9% in 2019). Hoewel er een opmerkbare beweging is in de terugkeer naar kantoor, verloopt deze verandering traag. Op dit moment lijkt er geen sprake te zijn van stabilisatie in deze trend.

Aanpassing economisch immigratiebeleid: Wat verandert er?

Op 8 maart 2024 heeft de Vlaamse Regering een aangepast economisch immigratiebeleid goedgekeurd, dat vanaf 1 mei 2024 in werking treedt. Het beleid versoepelt voor hoog- en middengeschoolden, maar verstrengt voor anderen. Nieuwe voorwaarden en procedures zijn vastgesteld, inclusief strengere criteria voor werkgevers en uitbreiding van vrijstellingen.

Ploegenarbeid: nieuwe verduidelijkingen

In de "ploegenarbeid" wetgeving is een juridisch vacuüm rond de definitie van "inhoud" en "omvang" aan het licht gekomen. Op 20 maart 2024 heeft het kernkabinet een tijdelijke "ploegenarbeid-bis" maatregel goedgekeurd. Dit om onmiddellijk een wettelijk kader te bieden voor deze begrippen en om de wetgever binnenkort in staat te stellen wetgeving op te stellen. Securex beschrijft de berekeningsmethoden van de overgangsmaatregel om gedeeltelijk vrijgesteld te worden van de betaling van de bedrijfsvoorheffing.

Genuanceerde definitie van “werkgever” in het sociaal strafrecht

In het Belgische strafrecht is een "werkgever" elke persoon (zowel natuurlijk als rechtspersoon) die gezag uitoefent over de werknemer. Dit geldt zowel voor de feitelijke werkgever (die zijn werkgeversgezag zelf uitoefent) als voor elke gevolmachtigde of vertegenwoordiger van een bedrijf die namens dat bedrijf autoriteit uitoefent als werkgever. Deze nuance is van belang om te bepalen wie verantwoordelijk is voor werkgeversgerelateerde taken (zoals contracten, salaris, sociale lasten...).

Het cijfer: 1.800

Minister van Sociale Zaken, Frank Vandenbroucke, en Federgon slaan de handen in elkaar om langdurig zieken te begeleiden bij hun terugkeer naar werk. Ze introduceren het Terug naar Werk-fonds, dat vanaf 1 april start en arbeidsongeschikte personen in staat stelt om voor €1.800 aan begeleiding in te kopen bij erkende private dienstverleners. Tegelijkertijd lanceert Federgon het guide me-platform, dat individuen en bedrijven eenvoudig toegang wil geven tot gespecialiseerde begeleiding op het gebied van outplacement, welzijn en loopbaanontwikkeling.

Hervorming van de aansprakelijkheid van werknemers

Het buitencontractuele aansprakelijkheidsrecht wordt hervormd, wat de aansprakelijkheid van werknemers verandert. Door deze hervorming kunnen klanten zowel werkgevers als werknemers aanspreken voor schade veroorzaakt door werknemers. Werknemers blijven echter beperkt aansprakelijk volgens de arbeidsovereenkomstenwetgeving. Werkgevers kunnen hun (bestaande) overeenkomsten herzien om werknemers uit te sluiten van aansprakelijkheid. Dit wetboek moet nog gepubliceerd worden in het Belgisch Staatsblad (verwachte inwerkingtreding: 1 januari 2025).

Wat er te wachten staat in april

Securex somt de belangrijkste HR-veranderingen op komst in april 2024.  Vanaf 1 april is er een lagere kilometervergoeding volgens kwartaalindexering, en zien we de flexi-jobs uitbreiden naar bepaalde sectoren (zowel als uitgesloten worden van andere sectoren). Ook moet je geen outplacement meer voorzien bij ontslag door medische overmacht (zie Terug naar Werk-fonds). De deadline voor loonbonusplannen ligt op 30 april 2024 en de banken zijn gesloten op 1 april (Pasen).

EU-actieplan tegen tekorten aan arbeidskrachten en vaardigheden

Al bijna 10 jaar zien de Europese Commissie en lidstaten een stijgend tekort aan vaardigheden en arbeidskrachten. Een nieuw actieplan om het tekort aan te pakken richt zich op vijf gebieden, waaronder het activeren van ondervertegenwoordigde groepen en het verbeteren van arbeidsomstandigheden. Maatregelen omvatten financiering voor opleidingen, hervormingen in socialezekerheidsstelsels en belastingen, en partnerschappen tussen sociale partners en onderwijsinstanties.

Overzicht van vernieuwde financiële steunmaatregelen voor Brusselse kmo’s

Het Brussels Hoofdstedelijk Gewest hervormt zijn financiële steun aan kmo's vanaf 26 maart 2024. De steunmaatregelen, waaronder opleidings-, aanwervings- en adviespremies, worden vereenvoudigd en afgestemd op de gewestelijke prioriteiten. Een nieuwe premie voor de aankoop van een bakfiets of fietsaanhangwagen wordt geïntroduceerd.

EU-maatregelen voor betere arbeidsomstandigheden van stages

De EU streeft naar de verbetering van arbeidsomstandigheden voor stagiairs, inclusief eerlijke beloning en toegang tot sociale bescherming. Deze maatregelen beogen discriminatie tegen te gaan, reguliere arbeid te onderscheiden van stages, en toegang tot loopbaanbegeleiding te waarborgen. De volgende stappen zijn de bespreking in het Europees Parlement en de omzetting in nationaal recht.

Ander nieuws van de dag:

• Overschakeling naar het zomeruur op 31 maart (Securex)

• Fietslease op komst voor federale overheidsmedewerkers (FOD BOSA)

• Grensoverschrijdende tewerkstelling binnen en buiten de EU: verplichtingen voor de werkgever (BDO)

• Jobstudenten (in Wallonië) ruilen de zomer voor de lente: maar liefst 20% minder zomerjobs (Partena Professional)

• Uitbreiding gelegenheidsarbeid in land- en tuinbouw (Securex)

• Werken op zondag in een badplaats of in een toeristisch centrum (Group S)

Het cijfer: 40%

Uit onderzoek blijkt dat 40% van de Belgische bedrijven momenteel bewust meer inclusief rekruteert op basis van quota rond diversiteit en bedrijfsrichtlijnen. Hoewel drie kwart van de bedrijven een diversiteitsbeleid heeft, zegt 1 op de 5 werknemers al eens in contact te zijn gekomen met discriminatie op de werkvloer. Experten benadrukken de noodzaak van een correcte afspiegeling van de samenleving in het personeelsbestand en suggereren acties in rekrutering en interne mobiliteit tegen racisme en discriminatie.

Werkgelegenheidsplan: template

Sinds 2013 zijn werkgevers met meer dan 20 werknemers verplicht om jaarlijks een werkgelegenheidsplan op te stellen met maatregelen om werknemers van 45 jaar en ouder te behouden en te bevorderen. Nadat het plan is opgesteld, moet het aan het personeel worden voorgelegd, gevolgd door een evaluatie van de resultaten. Salar heeft een handige template gemaakt om je onderneming te helpen bij het opstellen van het werkgelegenheidsplan.

Webinar: nieuwe wetgeving ergonomie en MSA preventie

Op 27 mei 2024 organiseert de FOD Werkgelegenheid een webinar over de nieuwe wetgeving rond ergonomie en de preventie van musculoskeletale aandoeningen (MSA). De webinar biedt uitleg over wijzigingen in het Koninklijk Besluit, risicoanalyse, preventiemaatregelen, inspectieaanpak en beschikbare tools.

Netto beroepsinkomen in Vlaanderen is gemiddeld €2.732

Het gemiddelde netto beroepsinkomen van de werkende bevolking tussen 20 en 64 jaar in het Vlaamse Gewest bedroeg €2.732 per maand in 2023 (op basis van het totale beroepsinkomen in 2022). Dit vertegenwoordigt een stijging van 9% ten opzichte van 2006. In het Brusselse Hoofdstedelijke Gewest zien we een gelijkaardig gemiddelde (€2.718), terwijl het in het Waalse Gewest beduidend lager ligt (2.465 euro).

Ander nieuws van de dag:

• Overheidssector: het juridisch kader voor de motivering van het ontslag van contractuele werknemers is officieel! (Group S)

• Fact-app nu ook met woordenschat bouw! (FOD WASO)

• Collectief ontslag: hoe pak je dit aan als bedrijf? (Acerta)

• Vrijstelling bedrijfsvoorheffing nacht- en ploegenarbeid niet langer alles of niets (Voka)

• Afschaffing 5 beroepsbekwaamheden in Brussel vanaf 1 april 2024 (Liantis)