Veilig fietsgebruik op (en naar) het werk: checklist voor werkgevers

De checklist van de Centrale Raad voor het Bedrijfsleven en de Nationale Arbeidsraad benadrukt de verplichtingen van werkgevers in het veilig fietsgebruik van werknemers, zowel in het woon-werkverkeer als op het werk. Deze checklist omvat risicopreventie bij elektrische fietsen, arbeidsongevallenverzekering, eerste hulp, bedrijfsvervoerplannen, fietsenstalling, bewustmakingsacties en meer. Ook zijn er verplichtingen voor werkgevers in specifieke situaties, zoals het ter beschikking stellen van sanitaire voorzieningen.

Ander nieuws van de dag:

• Nieuwe fiscale bedragen 2024 zijn gepubliceerd (CLB Group)

• Lidstaten blokkeren historische eu-zorgplichtwet (Oxfam)

Het cijfer: 17

Net zoals de rest van het land, worstelen veel Limburgse kmo's met een tekort aan personeel. Daarom overweegt één op zes (17%) om buitenlandse werknemers aan te werven.  Complexe regels, cultuur en taal zijn de voornaamste struikelblokken hierbij, waardoor vooral Nederlandse werkkrachten de voorkeur krijgen op dit moment. Ook snellere procedures en flexibele huisvesting zijn nodig om de influx van buitenlandse werknemers te versoepelen.

Wat er te wachten staat in maart

Februari is bijna ten einde en Securex heeft naar goede gewoonte opgesomd wat je als HR-professional mag verwachten van de volgende maand. Zo moeten ondernemingen met minstens 20 werknemers hun opleidingsplan registreren tegen 31 maart 2024, en moeten ook nacht- en ploegenpremies tegen dan juridisch verankerd zijn om van fiscale vrijstelling te blijven genieten. De RSZ stuurt in het begin van de maand Trillium-overzichten uit, en de overschakeling naar het zomeruur op 31 maart kan een loonimpact betekenen voor ploegenarbeid.

Beëindigen van tijdelijke arbeidsovereenkomsten

Sinds het afschaffen van de proefperiode op 1 januari 2014, is er de mogelijkheid om een arbeidsovereenkomst voor bepaalde duur op te zeggen met een opzeggingstermijn (en zonder verbrekingsvergoeding). Deze opzegging moet gebeuren tijdens de eerste helft van de overeengekomen duurtijd van de arbeidsovereenkomst, anders geldt er wel een verbrekingsvergoeding. Bij arbeidsongeschiktheid gelden specifieke regels, afhankelijk van de duur van de overeenkomst.

Belgische bedrijven optimistisch over behoud van beste werknemers in 2024

Ondanks de grote vraag naar buitenlandse werkkrachten in Limburg lijk de 'War for talent' net af te zwakken voor vele bedrijven, volgens een onderzoek van Acerta. 62% van de Belgische bedrijven zou er vertrouwen in hebben dat ze hun beste medewerkers kunnen behouden in 2024, vergeleken met slechts 30% vorig jaar. Ze tonen ook meer optimisme in het aannemen van personeel. Belangrijk blijft nu de focus op duurzame loopbanen, met aandacht voor groei, welzijn en work-life balans. Bijna 8 op de 10 bedrijven plannen aanwervingen in 2024, terwijl 66% geen ontslagen verwacht.

Ander nieuws van de dag:

• Sociale verkiezingen 2024: stel je kandidaat! (FOD WASO)

• Lancering nieuwe “Datamining”-website van de FOD Werkgelegenheid met meer dan 500 indicatoren over beroepsrisico’s en arbeidsomstandigheden in België (FOD WASO)

• Campagne “Veilig en gezond werken in een digitale samenleving”: EU-OSHA verdiept zich in platformwerk (FOD WASO)

• ADVIES NR. 2.407: Ontwerp van koninklijk besluit inzake maatregelen tot ondersteuning van de gelegenheidsarbeiders in de land- en tuinbouw (NAR)

Het cijfer: 33,7

Ontslagen stijgen, vrijwillig vertrek daalt

In 2023 steeg het aantal ontslagen in België met 18,8% terwijl het vrijwillig vertrek van werknemers met 10,8% daalde. KMO's hebben het meeste personeelsverloop, vooral in de bouw (22,2%) en horeca (40,1%). De economische druk dwingt kleine bedrijven tot meer ontslagen, zegt Frank Vander Sijpe, Director HR & Research bij Securex.

Deadline bonusplan (cao nr. 90): 30 April 2024

Ondernemingen die een bonusplan (cao nr. 90) willen toekennen, met het kalenderjaar 2024 als referteperiode, moeten ten laatste op 30 april 2024 een collectieve arbeidsovereenkomst of toetredingsakte indienen. Cao nr. 90 biedt werkgevers de mogelijkheid om niet-recurrente bonussen toe te kennen aan werknemers op basis van collectief overeengekomen doelstellingen. Deze bonussen zijn fiscaal voordelig zolang ze binnen bepaalde grenzen blijven.

Ander nieuws van de dag:

• Mobiliteitsbudget: circulaire verduidelijkt berekeningsformules (SD Worx)

• Werkbonus: fiscale werkbonus opgetrokken en de sociale werkbonus opgesplitst in 2 delen (Besox)

• Vervolg inspectiecampagne van de Arbeidsinspectie - Toezicht op het welzijn op het werk (2023) in de dienstenchequesector (FOD WASO)

De HR-juridische vraag: einde van de loopbaan, wat zijn de opties?

We kregen volgende vraag van mevrouw Virginie S., HR-manager, over de trajecten die bestaan in het Belgisch recht voor mensen aan het einde van hun loopbaan. De uitdaging is dat ontslag soms erg duur is vanwege de anciënniteit van de werknemer. Er zijn drie mogelijkheden: vervroegd pensioen, tijdskrediet eindeloopbaan (landingsbaan) en het werkloosheidsstelsel met bedrijfstoeslag. Yelaw beschrijft de verschillende trajecten in zijn antwoord. Als je ook een vraag hebt, mail ze dan naar legal@hralert.be.

Het cijfer: 74

Het taboe rond salarisbesprekingen is nog steeds aanwezig in de werksfeer, met 74% van werknemers die nog nooit hebben onderhandeld over hun loon. Zo blijkt uit een onderzoek van Tempo Team in samenwerking met professor Anja Van den Broeck van de KU Leuven. Opvallend is dat jongeren meer geneigd zijn dit taboe te doorbreken, met meer dan 31% van de 18-34 jarigen die al hebben onderhandeld. Echter, voor vrouwen blijkt het moeilijker te zijn dan voor mannen, aangezien slechts 17% van hen al een gesprek over hun salaris heeft gevoerd, in vergelijking met 31% van de mannen.

Uitbetaling koopkrachtpremie deadline: 31 maart

De deadline voor de uitbetaling van de koopkrachtpremie is 31 maart 2024. Als de premie niet tijdig is uitbetaald, bestaat het risico dat deze als loon wordt geherkwalificeerd, wat extra kosten met zich meebrengt, inclusief patronale RSZ-bijdragen van ongeveer 25%. Daarnaast zullen ook de RSZ-bijdragen voor werknemers en de normale bedrijfsvoorheffing door jou betaald moeten worden.

De eisen van de toekomstige werknemer: Gen Z

Het is belangrijk dat werkgevers zich flexibel opstellen indien ze de Gen Z als werknemer willen behouden, zo blijkt uit onderzoek van Walters People. Gen Z verwacht flexibiliteit, een gezonde werk-privébalans en de optie om van thuis uit te werken. Vele van hen willen dichtbij huis werken en zijn bereid loonverwachtingen aan te passen voor dit comfort. Toch vindt 83% van de ondervraagden een hoog salaris motiverend om een bepaalde job aan te nemen. Ze zijn dus ambitieus en optimistisch over hun carrière, maar ook snel bereid van job te veranderen voor meer voldoening.

Hoe bijdragen aan veilig woon-werkverkeer met de fiets?

Werknemers staan voornamelijk zelf in voor het veilig verplaatsen met de fiets van en naar het werk. Toch kan het interessant zijn om als werkgever je werknemers te sensibiliseren over de wegcode, veiligheidsmateriaal te voorzien zoals fietshelmen, reflectoren en fietslichten, en opleidingen aan te bieden over veilig fietsen, vooral bij gebruik van elektrische fietsen. Bij het leasen van een fiets, is de werkgever verantwoordelijk voor het onderhoud en het voorzien van de nodige beschermingsmiddelen.

Wat te doen bij fusie of overname?

Bij bedrijfsovergangen, zoals een fusie of een overname, waarborgt CAO nr. 32bis de rechten van werknemers. In dat geval, moeten werkgevers de overlegorganen (of bij gebrek ervan, de werknemers zelf) vooraf informeren. Ook gaan arbeidsovereenkomsten automatisch over naar de nieuwe werkgever, inclusief alle voorwaarden, en is ontslag omwille van de overgang verboden, tenzij er andere geldige redenen zijn. Tenslotte, zijn zowel de oude als nieuwe werkgevers hoofdelijk aansprakelijk voor sociale schulden.

Het cijfer: 6

Veel bedrijven belanden in een cyclus van herhaling, missen echte innovatie en creëren homogene teams. Randstad formuleert daarom 6 tips om inclusie op de werkvloer te bevorderen. Diversiteit en inclusie zijn dan ook essentieel voor innovatie. Het vraagt gelijkheid, actieve participatie en respectvolle communicatie.

De Burnout Assessment Tool (BAT)

De KU Leuven heeft, aan de hand van een driejarig onderzoeksproject, de Burnout Assessment Tool (BAT) ontwikkeld dat kan helpen om het burn-outrisico van een werknemer efficiënt te beoordelen. De BAT identificeert burn-outindicatoren zoals uitputting, mentale afstand nemen, cognitieve stoornissen en emotionele stoornissen. Door vroege waarschuwingssignalen te herkennen, kunnen organisaties strategieën implementeren om de arbeidsomstandigheden te verbeteren en het aantal burn-outs terug te dringen. De tool dient echter als indicator en vervangt geen formele diagnose of medisch advies.

Ontslagen van pensioengerechtigde werknemers

Werknemers die de wettelijke pensioenleeftijd bereiken, kunnen worden ontslagen met een verkorte opzeggingstermijn van 26 weken, maar er moet een geldig ontslagmotief zijn zonder leeftijdsdiscriminatie. Het bereiken van de pensioenleeftijd betekent niet automatisch ontslag, maar de werkgever kan ervoor kiezen. Dit geldt niet bij vervroegd pensioen of als de opzeggingstermijn eindigt voor de maand waarin de werknemer 65 wordt.

Kort ziekteverzuim daalt voor de eerste keer in 10 jaar

In 2023 was 1 op 3 Belgen geen enkele dag afwezig op het werk door ziekte, en zien we voor de eerst in 10 jaar een daling van kortdurend verzuim (< 1 maand). Het middellang verzuim nam toe in 2023, terwijl het langdurig verzuim dezelfde stijgende trend vertoont als de laatste 5 jaar. Sectoren zoals thuiszorg en dienstenchequebedrijven voelen extra druk. De lichte stijging van het langdurig verzuim weerspiegelt de vraag naar preventieve maatregelen en re-integratie.

Wervingskostenbeheer: directe en indirecte kosten

Voor HR-professionals is het begrijpen en beheren van wervingskosten cruciaal. Het onderscheid tussen directe en indirecte kosten helpt bij een nauwkeurige berekening van de totale personeelsuitgaven. Moderne technologie en samenwerking met HR-oplossingsproviders kunnen het wervingsproces optimaliseren en productiviteitsverlies minimaliseren. Ook strategieën voor het managen van uitzendkrachten kunnen helpen bij efficiënter werken.

Ander nieuws van de dag:

• Vakbondsacties op vrijdag 8 maart 2024 (Liantis)

• Rapport van de IAO over de platformeconomie: wetgeving en praktijk (FOD WASO)

• Publicatie KB rond voorwaarden voor het op de markt brengen van CO2-meters voor de opvolging van de binnenluchtkwaliteit (FOD WASO)

Het cijfer: 6,6

De Belgische tewerkstelling is voor het vierde jaar op rij gestegen, met een groei van 6,6% sinds 2019, volgens Acerta. De groei is echter afgezwakt tot 1,6% tussen eind 2022 en 2023. De metaal- en maakindustrie vertoont een lichte daling van -1,1% in het afgelopen jaar en -9,4% in vergelijking met vijf jaar geleden.

Vlaamse doelgroepvermindering: leeftijdsgrenzen uitgebreid vanaf 1 juli 2024

Vanaf 1 juli 2024 verruimt de Vlaamse Regering de leeftijdsgrenzen voor doelgroepvermindering voor mensen zonder recente werkervaring. De doelgroep wordt uitgebreid van 18 jaar tot wettelijke pensioenleeftijd. Dit komt samen met het stopzetten van verminderingen voor oudere en jonge laaggeschoolde werknemers vanaf juli 2024.