Pensioenkloof in België vs. rest van Europa

België zit qua pensioenkloof tussen mannen en vrouwen in de EU-middenmoot. Bij 65-plussers zonder eigen pensioen staat België op de vierde plaats, na Spanje, Griekenland, en Italië. Ongelijkheden op de arbeidsmarkt liggen aan de oorsprong van deze kloof, maar herverdelende pensioensystemen kunnen ze wel verkleinen.

De HR juridische vraag: accumulatie van nevenactiviteit

We hebben de volgende vraag ontvangen van de heer Michael W., manager van een KMO: "Heeft een werknemer het recht om een nevenactiviteit uit te oefenen zonder zijn werkgever hiervan op de hoogte te brengen?". Onze partner Yelaw beschrijft de verplichtingen en hun beperkingen, en onderzoekt de aspecten van mogelijke sancties. Als je ook een vraag hebt, mail ze dan naar legal@hralert.be.

Het cijfer: 0,27

Het gemiddelde bedrag voor een fietsvergoeding steeg het afgelopen jaar met 11%, naar bijna €0,27/km. Het is bijna een jaar geleden sinds de verplichting voor de privésector is ingelast. Ook zien we 20% meer fietsleasings, waardoor werknemers meer naar werk fietsen.

Bedrijfscultuur essentieel voor succesvol welzijnsbeleid

De UGent en Liantis onderzochten de impact van welzijnsinterventies op het werk. Het succes ervan blijkt grotendeels afhankelijk van de heersende bedrijfscultuur. Betrokkenheid en collegialiteit zijn dus essentieel als je resultaten wil behalen bij acties zoals burn-outpreventie en ergonomie.

Flexi-jobs groeien voornamelijk in traditionele sectoren

Flexi-jobs winnen steeds meer terrein, maar vooral in de traditionele sectoren. Nieuwe sectoren tonen minder interesse, met slechts 0,46% flexi-jobbers in het eerste kwartaal van 2024. Opvallend is de stijging van 65-plussers als flexi-jobbers, van 12,98% naar 19,31% in dezelfde periode.

Boomerang recruitment: terugkeer van ex-werknemers is groeiende trend

Een op de drie werkgevers merkt een stijging op van ex-werknemers die willen terugkeren. Dit fenomeen, 'boomerang recruitment' genaamd, is een groeiende trend. Het onderstreept het belang van een goede bedrijfscultuur en waardevolle exitgesprekken. Het benadrukken van de waarde van ex-werknemers en het onderhouden van contact kan waardevolle kansen bieden voor zowel werknemers als werkgevers.

Maaltijdcheques: favoriete loonvoordeel

In Vlaams-Brabant, Limburg en West-Vlaanderen profiteert meer dan 60% van de werknemers van maaltijdcheques. Sectoren zoals internationale handel en logistiek zijn koplopers met 84% deelnemers. Belgische werknemers beschouwen maaltijdcheques als favoriet loonelement, met een gemiddelde waarde van €6,50 per cheque.

Woon-werkongevallen stijgen

Het aantal alternatieven voor auto's, zoals e-steps en elektrische fietsen, groeit snel. Deze 'zachte mobiliteitsshift' heeft ook een invloed op het aantal woon-werkongevallen. P&V Groep ziet een stijging van 15% in woon-werkongevallen tussen 2022 en 2023. Preventie is cruciaal, waarbij rekening moet worden gehouden met de transportvoorkeuren van werknemers en regionale kenmerken. Ongevallen zijn frequenter in de ochtend en tijdens de winter. Het aandeel ongevallen met tweewielers is met 50% gestegen sinds 2017, vooral in Vlaanderen en Brussel.

Ander nieuws van de dag:

• Kwartaalbericht Vlaamse arbeidsmarkt. April 2024 (Steunpunt Werk)

• Webinar over agressie vanwege derden in de zorgsector (FOD WASO)

• Publicatie KB tot wijziging van titel 6 betreffende laboratoria van boek II van de codex (FOD WASO)

• Federale publieke gezondheidssector: uitvoering van het sociaal akkoord met inbegrip van kwalitatieve maatregelen (Group S)

• Prijzengeld bij sportwedstrijd kan vrij van RSZ (SD Worx)

Het cijfer: 0,35

Vanaf 1 januari 2024 is de fiscale en sociale vrijstelling voor fietsvergoedingen verhoogd naar €0,35 per km. Om werkgevers te stimuleren de fietsvergoeding van hun werknemers te verhogen (en zo het gebruik van de fiets voor woon-werkverkeer te stimuleren), kunnen werkgevers een tijdelijk belastingkrediet aanvragen. Het krediet geldt alleen voor facultatieve verhogingen en is tijdelijk geldig tot eind 2026. De verhoging zelf moet voor onbepaalde tijd zijn en kan niet worden gecombineerd met andere belastingkredieten.

Aanpassing van formulieren bij collectief ontslag

De formulieren “aankondiging” en “betekening” van een collectief ontslag zijn aangepast volgens het advies van de Nationale Arbeidsraad. Werkgevers moeten nu aangeven of ze aanbeveling nr. 28 hebben gevolgd. Deze aanbeveling wil de kwaliteit van gesprekken tussen werkgevers en werknemersvertegenwoordigers bij herstructureringen verbeteren.

Nieuwe Vlaamse steunzones vanaf 1 november 2024

Vlaams minister van Economie en Werk Jo Brouns wil vanaf 1 november 2024 vier nieuwe steunzones in Vlaanderen afbakenen, aangezien de toepassingsperiode van de huidige drie steunzones (tot 31 oktober 2024 in Genk en Turnhout, en tot 31 mei 2028 in Zaventem/Vilvoorde) ten einde loopt. De maatregel is aangekondigd maar nog niet officieel.

Koninklijk Instituut der Eliten van de Arbeid (KIEA): erkenning voor kwaliteitswerk

Het Koninklijk Instituut der Eliten van de Arbeid (KIEA) erkent jaarlijks talenten uit diverse sectoren om kwaliteitsvol werk te belonen en professionele betrokkenheid te stimuleren. Het KIEA reikt titels zoals Eredeken, Laureaat en Cadet van de Arbeid uit, ongeacht functie, leeftijd of geslacht. Momenteel lopen selectieprocedures voor ingenieurs (deadline: 1 mei '24), museum-, archief- en bibliotheekmedewerkers (deadline: 30 juni '24), en provinciaal en gemeentepersoneel (deadline: 30 juni '24).

Het cijfer: 20

Vanaf 1 januari 2024 hebben alle werknemers recht op 20 dagen geboorteverlof, ongeacht hun arbeidsregeling. Voor weekendwerkers geldt dus geen proratisering meer. De werkgever moet 3 dagen loon betalen, en de mutualiteit vergoedt de andere 17 dagen. Het totaalbedrag van de uitkeringen is begrensd.

De voordelen van loonoptimalisatie nog steeds onderbenut

Bijna de helft van Belgische bedrijven laat de voordelen van loonoptimalisatie onbenut, wat zowel bedrijven als werknemers benadeelt. Kleine en grote organisaties laten kansen liggen, vaak door een gebrek aan middelen of informatie. Slechts 8,4% biedt een optimaal salarispakket aan. Werkgevers zouden meer gebruik moeten maken van secundaire arbeidsvoorwaarden zoals bonussen en mobiliteitsbudgetten, om kosten te verlagen en werknemers meer koopkracht te geven. Deze inzichten komen van een enquête onder 300 bedrijfsleiders in België.

Jobcrafting verhoogt productiviteit en betrokkenheid

Jobcrafting is een HR-strategie om werknemers meer controle te geven over hun taken, wat leidt tot hogere betrokkenheid en productiviteit. Het proces bestaat uit de herdefiniëring van taken op basis van persoonlijke behoeften, vaardigheden en doelen. De voordelen omvatten verbeterde betrokkenheid, tevredenheid, flexibiliteit, aanpassingsvermogen en creativiteit. SD Worx beschrijft wat jobcrafting inhoudt, waarom het voordelen biedt en hoe het toe te passen is in vijf stappen.

Afschaffing jaarlijkse aangifte vakantiedagen (ZIMA 5) bij ziekenfonds

Vanaf 2024 is de jaarlijkse aangifte van vakantiedagen (ZIMA 5) door werkgevers niet meer nodig, aangezien het algemene principe van het cumulverbod tussen ZIV-uitkeringen en vakantiegeld is afgeschaft. Deze verandering volgt op de nieuwe regels rond de samenloop van arbeidsongeschiktheid en vakantie. Weigering van uitkeringen tijdens vakantieperiodes blijft alleen gelden bij niet-toegelaten activiteiten.

Innovatiepremie: motiverende beloningen voor bedrijfsinnovatie

Een innovatiepremie beloont werknemers voor ideeën die de bedrijfsinnovatie bevorderen, vrijgesteld van sociale bijdragen. Werkgevers kunnen zo hun kosten drukken en de motivatie bij werknemers verhogen. Elke werknemer, ongeacht het contract, kan ervoor in aanmerking komen, zolang de innovatie een echte meerwaarde biedt. De procedure is simpel: informeer werknemers, dien een aanvraag in bij de FOD Economie en deel de premies mee aan de RSZ.

Inkomensbescherming bij arbeidsongeschiktheid tijdens progressieve werkhervatting

Bij progressieve werkhervatting ontvangt een werknemer een ziekteuitkering op basis van het werkhervattingspercentage. Bij volledige arbeidsongeschiktheid na 20 weken wordt gewaarborgd loon betaald. Werkgevers moeten aanvullingen op de ziekteuitkering voorzien, die een beroepsinkomen vormen en de ziekteuitkering dus verminderen. Dit kan leiden tot inkomensverlies. Een toeslag op de ziekteuitkering wordt ingevoerd om dit te corrigeren, vanaf 1 januari 2024.

Het cijfer: 46%

Uit Deloitte's Global Human Capital Trends rapport 2024 blijkt dat slechts 46% van de Belgische werknemers zich gewaardeerd voelt op het gebied van welzijn en productiviteit. Hoewel 75% van de ondervraagde werkgevers zegt in te zetten op menselijke duurzaamheid, vertaalt dit niet altijd naar een voelbare verbetering voor werknemers. Dit benadrukt de noodzaak van concrete acties en betrokkenheid van alle stakeholders om werknemers welzijn en productiviteit te verbeteren.

Recente ontwikkelingen in Europa

In Europa hebben recentelijk enkele ontwikkelingen plaatsgevonden. Op 31 maart traden Bulgarije en Roemenië toe tot de Schengen-zone. De richtlijn voor due diligence, gericht op de zorgplicht van bedrijven, is goedgekeurd. Verder hebben de Europese lidstaten overeenstemming bereikt over de bescherming van platformwerkers, werd de AI-wet goedgekeurd en zijn plannen aangekondigd voor een Europees diploma.

Deadline voor bonusplan nadert

We herinneren je eraan dat bonusplannen met een referteperiode van het volledig kalenderjaar uiterlijk tegen eind april moeten worden ingediend. De indieningsprocedure hangt af van de aanwezigheid van een vakbondsvertegenwoordiging. Je kan specifieke modellen en indieningsmethoden gebruiken, zoals het verplichte cao-model, met vereiste handtekeningen per post of digitaal met gekwalificeerde elektronische handtekeningen.

Interim-management: flexibiliteit, werkzekerheid en groeiende populariteit

Uit onderzoek van Robert Half blijkt dat 9 op 10 interim-managers niet terugkeert naar een vaste baan. Met flexibiliteit en werkzekerheid trekken interim-management jobs steeds meer mensen aan, inclusief jongeren en vrouwen. Het belang van interim-management groeit, vooral voor complexe projecten zoals AI-integratie en digitale transformatie.

Auto en fiets even populair dankzij flexibele verloning

Het aanbieden van een cafetariaplan stimuleert steeds meer fietsgebruik bij werknemers. Zo ziet SD Worx voor het eerste evenveel medewerkers kiezen voor een fiets als voor een auto (beide 13%). De populairste keuzes blijven de terugbetaling individueel pensioensparen en de aankoop van extra vakantiedagen, en ook de keuze voor multimedia zit in de lift.

Ander nieuws van de dag:

• Veiligheid en gezondheid op het werk in duurzame toeleveringsketens (FOD WASO)

• Arbeidsomstandigheden van zeelieden (FOD WASO)

• Bouwen aan inclusieve werkvloeren? Dat nemen ze letterlijk bij Democo Group (Voka)